Zajęcia adaptacyjne

Zajęcia adaptacyjne


Przedszkolny debiut malucha to ważne wydarzenie w życiu całej rodziny, wiąże się z nim wiele emocji Rodzice muszą podjąć decyzję co dalej: czy to ten moment w którym warto zapisać dziecko do przedszkola, czy to dobry czas na rozpoczęcie edukacji a jeśli tak, to jakie przedszkole wybrać? Pytania, która placówka zapewni dziecku najlepsze przygotowanie, dobrą opiekę, która odkryje i rozwinie jego umiejętności są kluczowe. W końcu każdy z nas chce dla swojego dziecka jak najlepiej: chce znaleźć miejsce, w którym dziecko będzie czuć się dobrze i bezpiecznie, a rodzice będą spokojni, że jest pod właściwą opieką.


Każda nowa sytuacja, każda podjęta decyzja wiąże się z wieloma emocjami, obawami przed nieznanym. Dla każdego rodzica jego dziecko jest najważniejsze na świecie i oddając je w obce ręce, stawia sobie pytanie: czy aby nie za wcześnie wypuszczamy je w świat, czy wybraliśmy dobre przedszkole, czy nasze dziecko zdoła nawiązać kontakty z nauczycielem, z kolegami, czy nie zostanie odrzucone przez rówieśników, czy jest dobrze przygotowane na wyzwania jakie napotka w nowym środowisku. Dziecko wkracza w nowy świat, który różni się pod wieloma względami od domu rodzinnego (inny rytm dnia, inne otoczenie, nowi ludzie itp.), co może wywołać różne reakcje, zachwiać poczuciem bezpieczeństwa, wzbudzić niechęć do pozostania bez rodziców. Pierwszy dzień w przedszkolu to wyzwane, zarówno dla dzieci jak i rodziców!


Do pierwszego dnia w przedszkolu należy (jak do wszystkich innych sytuacji życiowych) przygotować siebie i dziecko. Po pierwsze rodzic musi przekonać samego siebie co do słuszności decyzji zapisania dziecka do przedszkola. Rozważyć dokładnie wszystkie za i przeciw i konsekwentnie to postanowienie realizować. Dorosły nie do końca pewny swojej decyzji, nie jest wiarygodny dla dziecka, które znakomicie potrafi wyczuć wahanie i rozterki wywołane nową sytuacją. Nie szukajmy informacji na forach społecznościowych, gdzie wpisy są anonimowe i niemiarodajne. Najlepiej porozmawiać z kimś, kto już korzysta z przedszkola i z własnego doświadczenia może coś o danym przedszkolu powiedzieć.


Ideałem jest wizyta w przedszkolu i przekonanie się na własne oczy, jaka panuje w nim atmosfera, jaki jest wystrój wnętrz, gdzie jest usytuowane, czy posiada plac zabaw, salę widowiskowo-sportową, jak jest wyposażone (zabawki, pomoce dydaktyczne). Należy zapoznać się z oferta edukacyjną, z propozycjami zajęć dodatkowych, artystycznych, sportowych, przejrzeć strony internetowe i FB przedszkola, porozmawiać z dyrektorem placówki o ofercie edukacyjnej. To wszystko ma ogromne znaczenie. Pamiętajmy, dziecko debiutując w przedszkolu musi sprostać wielu nowym sytuacjom: od zaadaptowania się w nowej rzeczywistości (nowe sale, nowa grupa rówieśnicza, nowy rozkład dnia, inna niż w rodzinie pozycja społeczna) po umiejętności radzenia sobie w rozmaitych sytuacjach i to bez bezpośredniego wsparcia bliskich. Dlatego bardzo ważne jest, by pierwsze doświadczenia dziecka z przedszkolem przebiegały w atmosferze bezpieczeństwa, łagodności i wsparcia. Rodzice powinni budować pozytywny obraz dziecka jako przedszkolaka. Powinni pokazywać, że przedszkole daje możliwości ciekawych zabaw, zajęć, spotkań z dorosłymi i rówieśnikami. Wspólna wizyta w wybranym przedszkolu umożliwi dziecku poznanie otoczenia, które (w jego pierwszym dniu) nie będzie już obce i nieprzyjazne. Uzasadniajmy zapisanie dziecka do przedszkola potrzebą zapewnienia mu opieki na czas pracy rodziców, możliwością spędzenia w ciekawy sposób czasu, zabawkami nieco innymi niż te w domu itp. Przedszkole uczy przez zabawę, więc dziecko nie ma świadomości, że bawiąc się jednocześnie się uczy, nabywa nowych umiejętności i mimochodem kształtuje procesy poznawcze, rozwija fizycznie, społecznie, intelektualnie.

W czasie pierwszych (nieco trudnych) dni w przedszkolu rodzice popełniają sporo błędów, nie mogąc odnaleźć się w nowej sytuacji. Dzieje się tak dlatego, że stres związany z nową sytuacją dopada i nas – dorosłych.

Jakie najczęstsze popełniamy błędy?

  • Przygotowujemy się do odwiedzin przedszkola w pośpiechu i stresie - nie ma wtedy mowy o pozytywnym nastawieniu dziecka do przedszkola- zapamięta pośpiech, poganianie i strach że mama spóźni się do pracy.
  • Często nie dotrzymujemy obietnicy wcześniejszego odebrania dziecka.
  • Nie potrafimy rozstać się z dzieckiem, nadmiernie przedłużając pożegnania - dziecko widząc nasze wahanie, nie zbuduje sobie pozytywnego stosunku do nowej sytuacji.
  • Często działamy zbyt spontanicznie i stawiamy dziecko w drzwiach przedszkola bez przygotowania, bez szansy oswojenia nowej sytuacji i całej zmiany jaka wiąże się z pójściem do przedszkola.
  • Składamy obietnice, które nie mogą być z wielu względów spełnione. Okazując swoje lęki, przerzucamy je na dziecko!
  • Bywa też, że stawiamy dziecku nadmierne wymagania! A to nie pozwala na zbudowanie pozytywnego obrazu przedszkola czy nauki.

Pierwszy dzień w przedszkolu to zupełnie nowa i nieznana sytuacja dla dziecka i rodziców, wspólnie odczuwają obawy przed nieznanym. Czy dotychczasowe wychowanie domowe dobrze przygotowało dziecko do podejmowania nowych wyzwań? Czy dziecko dobrze będzie się czuło w nowym miejscu z nowymi osobami i kolegami? Czy poradzi sobie? Czy potrafi o siebie „zadbać”, zgłaszać swoje potrzeby? Czy nasze dziecko posiada dojrzałość przedszkolną? Rodzi się wiele pytań, na które nie znajdujemy odpowiedzi w naszym dotychczasowym doświadczeniu bycia rodzicem. Przedszkolna adaptacja dziecka to sytuacja wzbudzająca silne emocje. Dziecko czuje się wyrwane z rodzinnego układu, który gwarantuje mu poczucie stabilności, bezpieczeństwa i zrozumienia tego co się dzieje wokół niego. Z dnia na dzień zostaje wprowadzone w nieznane środowisko: nowe otoczenie, w nową przestrzeń, do nowych ludzi. W konsekwencji nie jest w stanie kontrolować sytuacji i odczuwa ją jako zagrożenie, na które dzieci zwykle reagują płaczem, wycofaniem, zaburzeniem funkcjonowania, które może prowadzić do lęku. Aby zmniejszyć ten stres i pomóc rodzicom świadomie przekroczyć po raz pierwszy próg przedszkola, organizowane są dni adaptacyjne . Dają one możliwość sprawdzenia się w nowej sytuacji, nazwania swoich „strachów”, które zdefiniowane, dają się łatwiej oswoić.

Umożliwiają poznanie nauczycieli i pracowników przedszkola, zapoznają z pomieszczeniami - sale zabaw, łazienka, zasadami zachowania w przedszkolu itp.
Jednak żeby proces adaptacyjny dziecka przebiegał sprawnie, musi zaistnieć ścisła współpraca pomiędzy rodzicami a pracownikami przedszkola. Tylko wspólny wysiłek ułatwi dzieciom przystosowanie do nowego środowiska.

Różnice w adaptacji wynikają z osobowości dzieci i ze środowiska w jakim przebywają - tak samo jest u dorosłych. Jedne dzieci szybko nawiązują kontakty zaciekawione nowymi kolegami, otoczeniem, inne zaś – są zdezorientowane, zagubione, potrzebują zachęty i specjalnych motywacji, by odnaleźć się w nowej sytuacji. To od nas dorosłych (rodziców i nauczycieli) zależy, jak dziecko poradzi sobie w interakcjach z rówieśnikami. Nasz model wychowania ma ogromny wpływ na pozycję dziecka w grupie, na jego rozwój intelektualny i poznawczy. Dzieci mające wysoką samoocenę łatwiej odnajdą się w trudnej sytuacji. Dzieci, które mają wiele kontaktów z rówieśnikami, łatwiej sobie radzą z nawiązaniem kontaktów, wypracowaniem swojej pozycji w grupie rówieśniczej, zaspokajaniem swoich różnorodnych potrzeb. Jeżeli dzieci są wychowywane w sposób racjonalny, to zakres trudności w przystosowaniu jest wyraźnie mniejszy, a zaburzenia w reakcjach emocjonalnych i funkcjach życiowych są zdecydowanie słabsze. Trudniej jest dzieciom wychowywanym zbyt liberalnie i mającym nadopiekuńczych rodziców. Przeżywają trudności w przystosowaniu się, silniej reagują zaburzeniami zachowania.

Ale pamiętajmy też, że dziecko ma prawo do przeżywania swoich smutków, ponieważ w ten sposób przygotowuje się do życia w społeczeństwie dorosłych. Obecnie zauważa się duże znaczenie inteligencji emocjonalnej człowieka. Bywa, że rodzice skupiając się na rozwoju umysłowym dziecka, pomijają sferę emocjonalną. To duży błąd, który w przyszłości może zaowocować zaburzeniami osobowości, lękami nerwicowymi i skłonnością do uzależnień, pierwsze tygodnie dla przedszkolaka to okres intensywnych przeżyć.


Przedszkole jest środowiskiem, w którym dziecko zdobywa niezależność - uspołecznia się. Kontakty z rówieśnikami dają okazję poznania norm współżycia i respektowania norm społecznych. Przedszkolne środowisko społeczne pełne różnorodnych bodźców, będzie spełniało swoje funkcje dydaktyczne i wychowawcze tylko wówczas, gdy dziecko będzie je postrzegało jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie. Zatem adaptacja mająca ogromne znaczenie dla całego procesu socjalizacji dziecka, kształtowania motywacji do działania, nawiązywania kontaktów interpersonalnych, rozwijania otwartości, powinna być priorytetowym zadaniem dla rodziców i przyszłych wychowawców dziecka w przedszkolu. 

Garść złotych rad na udany start!

1. Wspólnie przygotujmy się na pierwszy dzień w przedszkolu - pozwólmy dziecku uczestniczyć w przygotowaniach do przedszkola (wspólne zakupy), dajmy możliwość przyzwyczajenia do tych rzeczy w domu, by w przedszkolu to wszystko nie było już takie nowe!

2. W początkowym okresie odbierajmy dziecko wcześniej - maluszek ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi; wprowadzajmy w domu stały rytm dnia, to ułatwi przewidywanie czynności i wzmacnia poczucie bezpieczeństwa

3. Nie składajmy obietnic, których nie możemy wypełnić;

4. Nigdy nie straszmy dziecka przedszkolem;

5. Przyzwyczajajmy je do różnorodnych potraw

6. Wdrażajmy dzieci do przestrzegania umów i zasad;

7. Przyzwyczajajmy do samoobsługi, pozwólmy dziecku samemu załatwiać potrzeby fizjologiczne, mycie rąk, ubieranie;

8. Rozmawiajmy o tym jak i czym się bawiło, co przeżyło ciekawego i przyjemnego w przedszkolu 

9. Odzwyczajajmy od smoczków, pampersów, nocnika;

10. Pozwólmy dziecku zabrać ze sobą cząstkę domu do przedszkola (przytulankę, poduszeczkę, misia);

11. Organizujmy dziecku kontakty z rówieśnikami;

12. W przedszkolu stosujmy krótkie pożegnania!

13. Nie okazujmy dzieciom własnych rozterek zostawiając je w przedszkolu, te „strachy” przechodzą na dzieci;

14. Przygotujmy dziecku wygodny strój do samodzielnego ubierania, który można pobrudzić - wszak brudne dziecko to szczęśliwe dziecko.

15. Wyrażajmy uznanie dla dziecka za każdy nawet najmniejszy sukces przedszkolny

16. Nawiązujmy kontakt z nauczycielami we wszystkich sprawach dotyczących funkcjonowania dziecka w grupie przedszkolnej

Dni adaptacyjne

Aby ułatwić dzieciom start w przedszkolne życie w naszym przedszkolu organizujemy dni Adaptacyjne, które opierają się na realizacji naszego autorskiego programu adaptacyjnego.


Pierwsze dni to różnorodne wspólne zajęcia dla dzieci i rodziców. Następnie w okresie wakacyjnym oferujemy bezpłatny udział dzieci w zajęciach przedpołudniowych. Dzięki takim spotkaniom umożliwiamy dzieciom i rodzicom poznanie nowego miejsca, nauczycieli pracujących z najmłodszymi przedszkolakami oraz zasad regulujących pobyt dzieci w przedszkolu, a przede wszystkim dobrą zabawę w grupie rówieśników. Dzięki takim działaniom nasze najmłodsze przedszkolaki przekraczają próg przedszkola bez lęku, pewne życzliwego przyjęcia i ciekawego spędzenia dnia na wspólnej zabawie.

ZAŁOŻENIA I CELE PROGRAMU


Dziecko ma prawo do respektowania jego potrzeb, zwłaszcza potrzeby bezpieczeństwa. Warunek ten może być spełniony tylko wówczas, gdy oswajanie się z nowymi warunkami przebiega z obecności rodziców. Rodzice mają świadomość prawa i obowiązku aktywnego kreowania sytuacji wychowawczo – edukacyjnych, które umożliwiają prawidłowy rozwój dziecka. Personel przedszkola ma dobry kontakt z dzieckiem i jego rodzicami. Programem objęte są wszystkie dzieci, które po raz pierwszy idą do przedszkola. Głównym celem programu jest stworzenie optymalnych warunków organizacyjnych, wychowawczych i dydaktycznych umożliwiających właściwą adaptację dziecka w przedszkolu.

CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU

  • wspomaganie dziecka w procesie przystosowania się do życia w przedszkolu;
  • zmniejszenie u dziecka lęku przed rozstaniem z rodzicami;
  • zapoznanie dziecka z wychowawczyniami i innymi pracownikami przedszkola;
  • rozwijanie u dzieci umiejętności społecznych;
  • nawiązanie bliskiego kontaktu w relacjach z dziećmi i rodzicami;
  • poznanie środowiska rodzinnego dziecka;
  • określenie wzajemnych oczekiwań rodziców i przedszkola;
  • obniżenie lęku rodziców związanego z koniecznością oddania dziecka do przedszkola;
  • ukształtowanie pozytywnego wizerunku przedszkola

Oczekiwane efekty

Dziecko potrafi:

  • Spokojnie rozstać się z rodzicem,
  • Przezwyciężyć lęk i obawy przed zmianą środowiska;
  • Uczestniczyć w życiu grupy;
  • Wesoło bawić się z kolegami i koleżankami;
  • Przestrzegać podstawowych reguł życia codziennego;
  • Zapoznać się z pomieszczeniami, w których będzie przebywać w przedszkolu;
  • Przestrzegać zasadę zakazu samodzielnego oddalania się od grupy;

Rodzic:

  • Ma poczucie bezpieczeństwa o swoje dziecko;
  • Zna nauczycielki i personel przedszkola;
  • Zna pomieszczenia w których będzie przebywać jego dziecko;
  • Zna cele i zadania przedszkola;
  • Wie, w co wyposażyć dziecko do przedszkola;
  • Obserwuje swoje dziecko na tle rówieśników;
  • Nawiązuje aktywną współpracę z przedszkolem,
  • Wie, w jaki sposób pomóc dziecku w procesie adaptacyjnym;

Nauczyciel:

  • Poznaje dzieci, którymi będzie się opiekował;
  • Zna środowisko domowe dzieci;
  • Planuje pracę w oparciu o wyniki obserwacji zachowań dzieci;
  • Zna oczekiwania rodziców wobec przedszkola;

METODY PRACY WYKORZYSTANE W CZASIE REALIZACJI PROGRAMU

  • Elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne;
  • Elementy Pedagogiki Zabawy;
  • Zabawy i ćwiczenia ruchowe;
  • Zabawy naśladowcze;
  • Działania plastyczne;
  • Techniki relaksacyjne;
  • Opowieści ruchowe;

TREŚCI PROGRAMOWE

  • kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi,
  • poznanie zasad warunkujących bezpieczeństwo na terenie przedszkola
  • zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych;
  • kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
  • wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku;